มีหลักฐานจากงานวิจัยมากว่า 80 ปีที่ประจักษ์ว่าน้ำตาลเป็นสาเหตุหลักของฟันผุ เพราะน้ำตาลจะทำให้สิ่งแวดล้อมในช่องปากเปลี่ยนแปลง โดยแบคทีเรียในปากจะดำรงชีพอยู่ได้ด้วยการย่อยสลายแป้งและน้ำตาลที่คั่งค้างอยู่ที่ผิวเคลือบฟันหรือตามซอกฟัน จนเกิดเป็นกรดแล็กติก และกรดแล็กติกนี้เองที่จะเป็นตัวทำลายเคลือบฟันให้กร่อนและบางลงจนเกิดฟันผุ

โรคฟันผุเป็นโรคทางช่องปากที่สำคัญ และเป็นสาเหตุหลักของปัญหาคุณภาพชีวิต ซ้ำยังเป็นภาระของระบบบริการ เพราะต้องรักษาฟันผุที่เกิดขึ้นใหม่ซ้ำซากตลอดช่วงชีวิต หากว่าไม่ได้รับการรักษาปล่อยทิ้งไว้ สุดท้ายก็จะทำให้เกิดการสูญเสียฟันแท้ตามธรรมชาติก่อนเวลาอันควร ทั้งที่จริง ๆ แล้วฟันผุสามารถป้องกันได้

การลดการบริโภคน้ำตาลเป็นหัวใจหลักของการป้องกันฟันผุ แต่ปัจจุบัน รอบตัวเรามีแต่สิ่งเร้าให้เราสามารถเข้าถึงน้ำตาลที่เกินความจำเป็นของร่างกายได้ง่าย ทั้งจากพฤติกรรมเลียนแบบ โฆษณา รีวิว โปรโมชัน ฯลฯ ทางที่ดีที่สุดคือลดอาหารและเครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลสูง โดยเฉพาะนอกมื้ออาหาร ซึ่งไม่ควรทานเกินวันละ 1 มื้อ

เมื่อทำความเข้าใจแล้วว่า “น้ำตาล” คือศัตรูตัวร้ายที่ทำลายสุขภาพช่องปาก ก็ควรบริโภคน้ำตาล ทั้งของหวาน และของซ่อนหวานให้น้อยที่สุด เพราะผลลัพธ์สุดท้ายของการปล่อยปะละเลยช่องปากจากน้ำตาลไม่ใช่แค่ฟันผุเท่านั้น แต่อาจทำให้คุณสูญเสียฟันแท้ตามธรรมชาติได้เลย

ที่มา:
1. บทความ “น้ำตาลอิสระ สาเหตุของฟันผุ” วารสารทันตแพทยศาสตร์ ปี 2019 ปีที่ 69 ฉบับที่ 2 หน้า 110-125
2. บทความ “น้ำตาล กับ ภาวะฟันผุ” นิตยสารหมอชาวบ้าน เล่มที่ 204 เมษายน 2539