รวมสถานการณ์สุขภาพช่องปากที่ผู้สูงอายุในประเทศไทยต้องเผชิญ

– ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปเหลือฟันในช่องปากเฉลี่ย 10-18 ซี่ ซึ่งส่วนใหญ่ส่งผลต่อการบดเคี้ยวอาหาร
– เสี่ยงต่อการสำลักอาหาร ติดเชื้อที่ปอด ซึ่งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตได้ เพราะมีการเปลี่ยนแปลงของต่อมน้ำลายและเยื่อบุช่องปาก กล้ามเนื้อรอบคอและรอบปากอ่อนแรง
– พบปัญหาสุขภาพช่องปากอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น ปากแห้ง คอแห้ง น้ำลายน้อย กลืนลำบาก เยื่อบุในช่องปากอักเสบ แผลมุมปาก มีกลิ่นปาก เป็นต้น

เพราะการมีสุขภาพช่องปากที่สะอาด ช่วยให้รู้สึกสบาย ไม่เจ็บ ไม่มีกลิ่น กินอาหารได้ ลดการติดเชื้อ สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้ผู้สูงอายุใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขมากขึ้น ซึ่งต้องอาศัยแนวทางส่งเสริมสุขภาพที่ครอบคลุมและเข้าถึง 2 ช่องทางได้แก่

– ระบบเครือข่ายผู้สูงอายุ สำหรับผู้สูงอายุที่ยังเข้าสังคมได้ รวมกลุ่มกันทำกิจกรรมในชุมชน การจัดบริการให้ความรู้เรื่องสุขภาพช่องปาก บริการตรวจสุขภาพช่องปากโดยทันตแพทย์ เป็นแนวทางที่หน่วยงานท้องถิ่นสามารถกระตุ้นให้เกิดการดูแลรักษาสุขภาพช่องปากด้วยตนเองได้
– ระบบดูแลที่บ้าน กรณีที่ผู้สูงอายุติดบ้าน ติดเตียง จำเป็นที่ต้องเน้นการจัดหาอุปกรณ์ที่เหมาะสม และใช้เทคนิคสื่อสารเพื่อสร้างความไว้วางใจให้กับผู้สูงอายุและญาติได้

รู้หรือไม่? ผู้สูงอายุที่ติดเตียง หากได้รับการทำความสะอาดฟันทุกวัน ช่วยลดการติดเชื้อในปอดได้มากถึง 10 เท่า และยังมีสุขภาพจิตที่ดีจากการมีช่องปากที่สะอาด ไม่ต้องกังวลเรื่องกลิ่นปากอีกด้วย

ที่มา ทพญ.จินตนา อึ้งชูศักดิ์